Iets bouwen en metselen dat geen enkele functie heeft dan alleen maar leuk, speels en decoratief te zijn. Dat is wat je een ‘follie’ noemt in de architectuur, een bouwkundige dwaasheid. Follies bestonden al in de klassieke oudheid maar met de opkomst van de romantiek waren ze niet meer aan te slepen. Je kon ze kant-en-klaar voor je tuin kopen: schijn ruïnes, watervallen, kapelletjes, badhuisjes, bruggen en weggetjes naar niks, tempeltjes zonder goden etc. etc. Te veel om op te noemen. Als het maar ‘meer om cieraet dan gebruijk van diverse speelhuijsken’ ging, zo schrijft  men in de 17^de eeuw over het buitenverblijf Zijpendael.

Lang werd er in de architectuurgeschiedenis neergekeken op follies. Nu zijn ze vaak bestempeld tot cultureel erfgoed. Hier bespreek ik er een die in de toekomst vermoedelijk gaat verdwijnen. Wanneer de maker is overleden, verdwijnt het geruisloos, zo constateerde ik regelmatig. En vaak is het zo jammer, want het is een mooie filosofische visie: iets maken dat geen functie heeft. Gewoon omdat de maker het leuk vond om te maken en er in de meeste gevallen niet mee kon ophouden.

De uit de hand  gelopen passie van bouwvakker Jan Janssen aan de Schoolberg 15 in Swalmen is vooral samen met kleine kinderen een lust voor het oog. Uren kun je van alles ontdekken in dit betonnen legoland. Ontdek de thunderbirds-villa’s, de namaak Frank Lloyd Wright-bungalows, de ingenieuze waterwerken die door de hele tuin te vinden zijn, de futuristische bolwoningen en de suikerspin-kasteeltjes. Bewonder het kasteel ‘Swalmen’ en ontdek dat hij zelf vaak de bouwsteentjes heeft gegoten om alles zo mooi en echt mogelijk te laten zijn.

Laat je kinderen maar heen en weer lopen. Bemoei je even niet met hun fantasie en hun geloof in kleine mensjes die ze in een huiskamer zagen zitten. Wandel mee met Jan Janssen en je eigen kinderen en ontdek hoe mooi het bestaan is van het hebben van een ongebreidelde fantasie. Wel snel zijn want mijnheer Janssen is op leeftijd!