Iedereen is in meer of mindere mate ideologisch gestuurd in zijn leven. Ideologisch gestuurd klinkt duur maar betekent heel gewoon dat ieder mens wel een set van ideeën of overtuigingen of visies bezit waardoor hij zich laat leiden in het leven.

Zo leerde mijn moeder mij dat je in elke keuze die je maakte in je leven je een ‘goed mens’ moest zijn en door wat je doet je de wereld wat mooier moest maken. Ook al was het slechts een regenspatje in de oceaan. Dat maakte mij tot een erg empathisch mens en dacht ik vaak niet direct aan mijn eigen belangen maar eerder aan die van een ander. Soms leidde dat tot een teleurstelling wanneer iemand anders van mij dankbaar gebruik maakte zonder er iets tegenover te stellen. Het deerde mij niet en ik ging door in mijn ideologisch gestuurde kijk op het leven: doe goed en maak de wereld een beetje mooier.

Die kijk op mijn leven kende achteraf toch ook zijn beperkingen want zo wilde ik nooit iets economisch gaan doen ‘want zinloze dingen verkopen’ om er persoonlijk rijk van te worden, dat was niet mijn ding. Of rechten gaan studeren? Nee, dat was saai en nauwelijks maatschappelijk relevant.

Pas veel later zag ik in dat je opvattingen (of die van je ouders en je omgeving) heel sturend kunnen zijn en dat dat niet automatisch positief is. Je kunt met een economische studie natuurlijk ook heel zinvolle zaken of diensten gaan verkopen en misschien rijk worden maar met dat geld zou ik hele mooie dingen kunnen gaan doen die de maatschappij veel mooier zouden maken. En door een rechtenstudie zou ik misschien Shell hebben kunnen dwingen tot een minder klimaat belastende bedrijfsvoering. Wat jammer dat ik zulke zaken niet zag toen ik een vervolgstudie ging kiezen.

Maar ook in je partnerkeuze spelen ideologische aspecten een belangrijke rol. Natuurlijk kun je extreem verschillen door politieke voorkeuren en dat lijkt me ook niet elke dag een leuke liefdesrelatie op te leveren. Ergens moet je dus wel in een aantal basale levenswaarden overeenstemmen (dus deels ideologisch met elkaar overeenkomen). Maar anderzijds is een verschil in ideeën en opvattingen ook erg vormend en lerend in een relatie. Je partner kan je zelfverzekerder maken, terwijl je zelf altijd dacht dat je een onzichtbaar muisje was. Je kan ordelijker worden terwijl je een warhoofd leek te zijn. Je grote liefde leert je dat de kaas niet van je brood hoeft te worden gepikt. Of dat jij veel geld verdient, wat door je liefhebbende partner gewoon aan goede doelen kan worden gegeven (Bill Gates en zijn ex-Melinda). Kortom; durven praten over verschillende ideologische opvattingen kan relaties verdiepen, of dat nu in liefde of vriendschap is.

We nemen onszelf en ons verleden te vaak blind mee in de keuzes van ons toekomstige leven. Dat is best vaak jammer en sluit je af voor de ontelbare dwarswegen en afslagen die er op je levenspad komen. Niet ondenkbaar is dat zo’n dwarsweg een (tijdelijke) hoofdweg wordt.